8 jaar de nieuwe magische leeftijd?

In onze praktijk krijgen wij regelmatig de vraag of kinderen vanaf 12 jaar zelf zouden mogen kiezen of zij bij papa of mama gaan wonen. Ook wanneer de ouders al een geruime periode gescheiden zijn, krijgen wij regelmatig de vraag of het kind vanaf het moment dat het 12 jaar is, zou mogen kiezen waar hij/zij gaat wonen. Op deze vraag kan een kort antwoord gegeven worden. Dit is niet het geval!

Hoe zit het dan wel met die leeftijdsgrens van 12 jaar? Het vermoeden bestaat dat dit misverstand is ontstaan doordat de rechter voorheen in een (scheidings)procedure een minderjarig kind van 12 jaar of ouder opriep om te worden gehoord. De rechter zal een kind echter nooit dwingen om te kiezen tussen zijn vader of zijn moeder.

Met ingang van 1 januari 2025 is deze magische leeftijdsgrens van 12 jaar echter aangepast naar de leeftijdsgrens van 8 jaar, waardoor kinderen vanaf 8 jaar dan ook een uitnodiging krijgen om hun verhaal te doen bij de rechter.

Kindgesprek

Een kind vanaf 8 jaar kan dus bij de rechter zijn verhaal doen en zijn of haar voorkeuren aangeven. Dit mag een kind ook schriftelijk doen. Het kind krijgt vanuit de rechter automatisch een brief hierover met een uitnodiging voor het gesprek. Tijdens een kindgesprek zal de rechter vragen naar de wensen en voorkeuren van het kind. Zo zal na een scheiding vaak één of beide ouders moeten verhuizen en heeft dit dus gevolgen voor het kind. Ook moeten er afspraken worden gemaakt over de zorgverdeling (zorg- en contactregeling of omgangsregeling) tussen de ouders en het kind. Meestal heeft een kind van 8 jaar of ouder over al dit soort zaken wel een (duidelijke) mening, maar helaas durft een kind deze mening meestal niet tegen zijn ouders te vertellen. Dit vaak uit angst voor afwijzing, uit schuldgevoel of uit medelijden met één of beide ouders. Tegen een onafhankelijke derde durft een kind dit vaak wel te vertellen.

De rechter probeert in zijn/haar beschikking (uitspraak) zoveel als mogelijk rekening te houden met de wensen en voorkeuren van het kind. De rechter zal echter wel kijken of de wens van het kind ook in het belang van het kind is en praktisch uitvoerbaar is. De rechter en niet het kind is degene die uiteindelijk de knoop doorhakt. Het verhaal dat een kind van 12 jaar zelf zou mogen kiezen kan dus naar het land der fabelen worden gestuurd. In principe blijft de inhoud van het gesprek tussen de rechter en het kind vertrouwelijk. De rechter doet daar geen inhoudelijke uitspraken over tegen de ouders.

Informatie kindgesprek

Over de vraag hoe een kindgesprek in zijn werk gaat, heeft de rechtspraak veel informatie op internet beschikbaar. Op de website www.rechtspraak.nl vindt u een animatiefilmpje waarin voor kinderen in begrijpelijke taal wordt uitgelegd hoe een kindgesprek in zijn werk gaat. Ook op onze website www.bemiddelaarbijechtscheiding.nl vertellen wij  u graag meer over het kindgesprek.

Buiten het kindgesprek door de rechter bestaat er dus niet iets dat gekoppeld kan worden aan het bereiken van de voorheen 12-jarige leeftijd en thans 8-jarige leeftijd. Al helemaal niet zoiets als een keuzerecht of zelfs keuzeplicht van het kind zodra het kind 12 of 8 jaar wordt.